Vanaf oktober 2020 heeft Beerd Volkers de functie van kwaliteitsadviseur van Branchevereniging Bodemenergie vervuld. Per 1 april gaat hij ons helaas verlaten als kwaliteitsadviseur, want vanaf die datum gaat hij 4 dagen in de week voor drinkwaterbedrijf Vitens werken. In de afgelopen periode heeft Beerd zijn expertise ingezet t.b.v. kwaliteitsborging voor een verantwoorde en duurzame inzet van de ondergrond, voor de energietransitie. Wij danken Beerd hartelijk voor zijn tomeloze inzet, grote betrokkenheid en de belangrijke bijdrage die hij heeft geleverd voor de bodemenergiebranche.
Voor een korte terugblik stelden wij Beerd een aantal vragen:
Vertel eerst eens iets over jouw werk als kwaliteitsadviseur voor onze branchevereniging.
“De kwaliteitsadviseur vertegenwoordigt de branche in diverse overlegorganisaties. Het Centraal College van Deskundigen Bodembeheer bijvoorbeeld. Binnen de branchevereniging is de kwaliteitsadviseur lid van de werkgroep Juridisch. Ook ben ik voorzitter van de werkgroep Gedragscode.”
Wat was jouw grootste drijfveer om kwaliteitsadviseur te worden?
“Mijn drijfveer is om de beoordelingsrichtlijnen beter toepasbaar en toetsbaar te maken voor uitvoerende medewerkers en voor de handhaving door bevoegd gezag. Het goed afdichten van boorgaten is daarin bijvoorbeeld een belangrijk onderdeel. Er is een continu proces gaande om richtlijnen en toetsingskaders te verduidelijken. Daarbij moet worden opgelet dat er niet steeds meer regeltjes en maatwerkoplossingen komen. Dit leidt vaak tot steeds gedetailleerdere berekeningen wat kan ten koste kan gaan van de eenduidige toetsbaarheid en eenvoudige toepasbaarheid. De man of vrouw op kantoor maar ook in het veld moet er mee kunnen werken. Dag in dag uit, in weer en wind!”
Wat is het belangrijkste dat we als branche in jouw periode als kwaliteitsadviseur voor elkaar hebben gekregen? En wat was jouw rol daarin?
“Bij gesloten bodemenergiesystemen (GBES) is vanaf 2020 het laagsgewijs aanvullen van boorgaten grotendeels vervangen door het afgrouten van het gehele boorgat. De Nederlandse bodem bestaat gemiddeld genomen uit 20% waterscheidende lagen (klei). Deze lagen moeten worden afgedicht om een eventuele bodemverontreiniging niet door te kunnen laten naar een dieperliggende watervoerende laag. Bij laagsgewijs afdichten moet de diepte en dikte van deze lagen heel nauwkeurig worden bepaald en daarna op de juiste diepte en met de juiste dikte worden aangevuld met ondoorlatend materiaal. Met grouten wordt het gehele boorgat afgevuld met ondoorlatend materiaal. Hierdoor kan nooit een scheidende laag gemist worden en wordt de bodem dus beter beschermd. Ik heb actief aan het TKI-project onderzoek ‘Betrouwbaar aanvullen boorgaten voor gesloten bodemenergiesystemen’ deelgenomen. In dit project is de wijze van aanvullen van boorgaten en het achteraf kunnen controleren van de aanvulling onderzocht en daaruit zijn nuttige aanbevelingen gekomen.
In mijn periode is ook de Gedragscode werkgroep aan de slag gegaan. Onze branchevereniging wil stimuleren dat de potentie van bodemenergie in de energietransitie volledig wordt benut. Dan moet het gedrag en handelen van leden van Branchevereniging Bodemenergie geen aanleiding geven tot opmerkingen van overheden, handhavers en opdrachtgevers (alle stakeholders). Daarom monitoren en analyseren we het handelen conform de Gedragscode, die door alle leden van Branchevereniging Bodemenergie is ondertekend, doorlopend. Deze code geldt overigens puur ter aanvulling op de geldende wet- en regelgeving en strenge protocollen die er al zijn.
Ik vind het heel mooi dat we positieve ontwikkelingen zien! Overheden controleren steeds vaker, wat heel belangrijk is. En er worden steeds minder afwijkingen van protocollen geconstateerd.“
Zijn er dingen die je eigenlijk nog had willen doen?
“Dit werk is nooit af. Het TKI -project ‘Betrouwbaar aanvullen boorgaten voor gesloten bodemenergiesystemen’ geeft aanbevelingen die onder andere geïmplementeerd moeten gaan worden in de Beoordelingsrichtijn 11.000 en Protocol 11.001. En kwaliteit plus de borging daarvan blijft één van de belangrijkste speerpunten van de branchevereniging, dus zal daar altijd veel aandacht naar uit blijven gaan.”
Er zijn verschillende soorten duurzame energietechnieken en -bronnen. Jij staat bekend als een van de grote voorstanders van bodemenergie. Kun je uitleggen waarom dat is?
“Elektrisch verwarmen wordt het alternatief van gas. In basis is elektrisch verwarmen heel goedkoop in aanschaf maar het heeft een laag rendement. 100% van de benodigde elektriciteit wordt uit het elektriciteitsnet gehaald. Als iedereen elektrisch gaat rijden en verwarmen, dan is de huidige infrastructuur ongeschikt en moet er enorm veel geïnvesteerd worden door de nutsbedrijven.
Om het stroomverbruik voor verwarmen te beperken is de lucht-waterwarmtepomp zeer geschikt. De bodemgekoppelde warmtepomp is nog energiezuiniger, kan gratis koelen, heeft geen buitenunit en creëert dus geen geluid buiten het gebouw. Het is gewoon de geboren winnaar van de energietransitie. Het juist afdichten van boorgaten en dit achteraf kunnen controleren is essentieel om het nadeel van bodemenergie te kunnen opheffen: het doorboren van de bodem.”
Is er nog een laatste tip die je ons wil meegeven?
“Ja, zeker! Zorg dat de juiste afdichting van de bodem topprioriteit blijft en maak de beoordelingsrichtlijnen niet te ingewikkeld. Bodemenergie wordt steeds groter. Dat betekent dat systemen al lang niet meer door academici worden ontworpen en aangelegd maar ook door praktisch opgeleide medewerkers. Hou daar voldoende rekening mee.”